Ä°Åž SAÄžLIÄžI VE GÜVENLİĞİ KANUNU
Kanun No. 6331
Kabul Tarihi: 20/6/2012
BÄ°RÄ°NCÄ° BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; iÅŸyerlerinde iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸinin saÄŸlanması
ve mevcut saÄŸlık ve güvenlik ÅŸartlarının iyileÅŸtirilmesi için iÅŸveren ve çalışanların görev,
yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir.
Kapsam ve istisnalar
MADDE 2- (1) Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün iÅŸlere ve iÅŸyerlerine, bu
iÅŸyerlerinin iÅŸverenleri ile iÅŸveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm
çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.
(2) Ancak aÅŸağıda belirtilen faaliyetler ve kiÅŸiler hakkında bu Kanun hükümleri
uygulanmaz:
a) Fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri iÅŸyerlerindekiler hariç Türk Silahlı
Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli Ä°stihbarat TeÅŸkilatı MüsteÅŸarlığının faaliyetleri.
b) Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri.
c) Ev hizmetleri.
ç) Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar.
d) Hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında, iyileÅŸtirme kapsamında
yapılan iÅŸyurdu, eÄŸitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
b) Çalışan: Kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel
iÅŸyerlerinde istihdam edilen gerçek kiÅŸiyi,
c) Çalışan temsilcisi: Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları
izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları
temsil etmeye yetkili çalışanı,
ç) Destek elemanı: Asli görevinin yanında iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi ile ilgili önleme,
koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak
görevlendirilmiÅŸ uygun donanım ve yeterli eÄŸitime sahip kiÅŸiyi,
d) EÄŸitim kurumu: Ä°ÅŸ güvenliÄŸi uzmanı, iÅŸyeri hekimi ve diÄŸer saÄŸlık personelinin
eÄŸitimlerini vermek üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluÅŸlarını,
üniversiteleri ve Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren ÅŸirketler tarafından kurulan
müesseseleri,
e) Genç çalışan: OnbeÅŸ yaşını bitirmiÅŸ ancak onsekiz yaşını doldurmamış çalışanı,
f) Ä°ÅŸ güvenliÄŸi uzmanı: Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça
yetkilendirilmiÅŸ, iÅŸ güvenliÄŸi uzmanlığı belgesine sahip mühendis, mimar veya teknik
elemanı,
g) Ä°ÅŸ kazası: Ä°ÅŸyerinde veya iÅŸin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet
veren veya vücut bütünlüÄŸünü ruhen ya da bedenen özre uÄŸratan olayı,
ÄŸ) Ä°ÅŸveren: Çalışan istihdam eden gerçek veya tüzel kiÅŸi yahut tüzel kiÅŸiliÄŸi olmayan
kurum ve kuruluşları,
h) Ä°ÅŸyeri: Mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile
çalışanın birlikte örgütlendiÄŸi, iÅŸverenin iÅŸyerinde ürettiÄŸi mal veya hizmet ile nitelik
yönünden baÄŸlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen iÅŸyerine baÄŸlı yerler ile
dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki
eÄŸitim yerleri ve avlu gibi diÄŸer eklentiler ve araçları da içeren organizasyonu,
ı) Ä°ÅŸyeri hekimi: Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça
yetkilendirilmiÅŸ, iÅŸyeri hekimliÄŸi belgesine sahip hekimi,
i) Ä°ÅŸyeri saÄŸlık ve güvenlik birimi: Ä°ÅŸyerinde iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi hizmetlerini
yürütmek üzere kurulan, gerekli donanım ve personele sahip olan birimi,
j) Konsey: Ulusal Ä°ÅŸ SaÄŸlığı ve GüvenliÄŸi Konseyini,
k) Kurul: Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi kurulunu,
1) Meslek hastalığı: Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalığı,
m) Ortak saÄŸlık ve güvenlik birimi: Kamu kurum ve kuruluÅŸları, organize sanayi
bölgeleri ile Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren ÅŸirketler tarafından, iÅŸyerlerine
iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele
sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen birimi,
n) Önleme: Ä°ÅŸyerinde yürütülen iÅŸlerin bütün safhalarında iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi ile
ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümünü,
o) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da baÅŸka zararlı sonuç
meydana gelme ihtimalini,
ö) Risk deÄŸerlendirmesi: Ä°ÅŸyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin
belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüÅŸmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden
kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin
kararlaÅŸtırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları,
p) Tehlike: Ä°ÅŸyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya iÅŸyerini
etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini,
r) Tehlike sınıfı: Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi açısından, yapılan iÅŸin özelliÄŸi, iÅŸin her
safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler, iÅŸ ekipmanı, üretim yöntem ve ÅŸekilleri,
çalışma ortam ve ÅŸartları ile ilgili diÄŸer hususlar dikkate alınarak iÅŸyeri için belirlenen
tehlike grubunu,
s) Teknik eleman: Teknik öÄŸretmen, fizikçi ve kimyager unvanına sahip olanlar ile
üniversitelerin iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi programı mezunlarını,
ÅŸ) Ä°ÅŸyeri hemÅŸiresi: 25/2/1954 tarihli ve 6283 sayılı HemÅŸirelik Kanununa göre
hemÅŸirelik mesleÄŸini icra etmeye yetkili, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi alanında görev yapmak
üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiÅŸ iÅŸyeri hemÅŸireliÄŸi belgesine sahip hemÅŸire/saÄŸlık
memurunu,
ifade eder.
(2) Ä°ÅŸveren adına hareket eden, iÅŸin ve iÅŸyerinin yönetiminde görev alan iÅŸveren
vekilleri, bu Kanunun uygulanması bakımından işveren sayılır.
Ä°KÄ°NCÄ° BÖLÜM
Ä°ÅŸveren ile Çalışanların Görev, Yetki ve Yükümlülükleri
Ä°ÅŸverenin genel yükümlülüÄŸü
MADDE 4- (1) Ä°ÅŸveren, çalışanların iÅŸle ilgili saÄŸlık ve güvenliÄŸini saÄŸlamakla yükümlü
olup bu çerçevede;
a) Mesleki risklerin önlenmesi, eÄŸitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin
alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin saÄŸlanması, saÄŸlık ve
güvenlik tedbirlerinin deÄŸiÅŸen ÅŸartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun
iyileÅŸtirilmesi için çalışmalar yapar.
b) Ä°ÅŸyerinde alınan iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler,
denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.
ç) Çalışana görev verirken, çalışanın saÄŸlık ve güvenlik yönünden iÅŸe uygunluÄŸunu göz
önüne alır.
d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan
yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.
(2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin
sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.
(3) Çalışanların iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi alanındaki yükümlülükleri, iÅŸverenin
sorumluluklarını etkilemez.
(4) Ä°ÅŸveren, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.
Risklerden korunma ilkeleri
MADDE 5- (1) Ä°ÅŸverenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aÅŸağıdaki ilkeler göz
önünde bulundurulur:
a) Risklerden kaçınmak.
b) Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek.
c) Risklerle kaynağında mücadele etmek.
ç) Ä°ÅŸin kiÅŸilere uygun hale getirilmesi için iÅŸyerlerinin tasarımı ile iÅŸ ekipmanı, çalışma
ÅŸekli ve üretim metotlarının seçiminde özen göstermek, özellikle tekdüze çalışma ve
üretim temposunun saÄŸlık ve güvenliÄŸe olumsuz etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en
aza indirmek.
d) Teknik geliÅŸmelere uyum saÄŸlamak.
e) Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek.
f) Teknoloji, iÅŸ organizasyonu, çalışma ÅŸartları, sosyal iliÅŸkiler ve çalışma ortamı ile
ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme politikası geliÅŸtirmek.
g) Toplu korunma tedbirlerine, kiÅŸisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek.
ÄŸ) Çalışanlara uygun talimatlar vermek.
Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi hizmetleri
MADDE 6- (1) Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik
çalışmaları da kapsayacak, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi hizmetlerinin sunulması için iÅŸveren;
a) Çalışanları arasından iÅŸ güvenliÄŸi uzmanı, iÅŸyeri hekimi ve diÄŸer saÄŸlık personeli
görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması
hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak saÄŸlık ve güvenlik birimlerinden
hizmet alarak yerine getirebilir. Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip
olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine
getirilmesini kendisi üstlenebilir.
b) Görevlendirdikleri kiÅŸi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluÅŸların görevlerini yerine
getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar.
c) Ä°ÅŸyerinde saÄŸlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında iÅŸ birliÄŸi ve
koordinasyonu saÄŸlar.
ç) Görevlendirdikleri kiÅŸi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluÅŸlar tarafından iÅŸ saÄŸlığı
ve güvenliÄŸi ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine
getirir.
d) Çalışanların saÄŸlık ve güvenliÄŸini etkilediÄŸi bilinen veya etkilemesi muhtemel
konular hakkında; görevlendirdikleri kiÅŸi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluÅŸları, baÅŸka
iÅŸyerlerinden çalışmak üzere kendi iÅŸyerine gelen çalışanları ve bunların iÅŸverenlerini
bilgilendirir.
(2) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kamu kurum ve
kuruluÅŸları; iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi hizmetlerini, SaÄŸlık Bakanlığına ait döner sermayeli
kuruluÅŸlardan doÄŸrudan alabileceÄŸi gibi 4734 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde de
alabilir.
(3) Tam süreli iÅŸyeri hekimi görevlendirilen iÅŸyerlerinde, diÄŸer saÄŸlık personeli
görevlendirilmesi zorunlu deÄŸildir.
Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi hizmetlerinin desteklenmesi
MADDE 7- (1) Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi hizmetlerinin yerine getirilmesi için, Bakanlıkça
aşağıdaki şartlarla destek sağlanabilir:
a) Kamu kurum ve kuruluÅŸları hariç ondan az çalışanı bulunanlardan, çok tehlikeli ve
tehlikeli sınıfta yer alan iÅŸyerleri faydalanabilir. Ancak, Bakanlar Kurulu, ondan az çalışanı
bulunanlardan az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin de faydalanmasına karar verebilir.
b) Giderler, iÅŸ kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa vadeli sigorta kolları için
toplanan primlerden kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından
finanse edilir.
c) Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınır.
ç) Bu Kanun ve diÄŸer mevzuat gereÄŸince yapılan kontrol ve denetimlerde; istihdam
ettiği kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı tespit edilen işverenlerden, tespit
tarihine kadar yapılan ödemeler yasal faizi ile birlikte Sosyal Güvenlik Kurumunca tahsil
edilir ve bu durumdaki iÅŸverenler, saÄŸlanan destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.
d) Uygulamaya iliÅŸkin olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye, uygulamayı
yönlendirmeye ve doÄŸabilecek sorunları çözmeye Bakanlık yetkilidir.
(2) Aşağıdaki konular ile bunlara ilişkin usul ve esaslar, Maliye Bakanlığının uygun
görüÅŸü alınarak Bakanlıkça çıkarılan yönetmelikle belirlenir:
a) Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi hizmetlerinin yerine getirilmesi için saÄŸlanacak desteÄŸin
uygulanması.
b) Destek saÄŸlanacak ondan az çalışanı bulunan iÅŸyerlerinin özellikleri göz önünde
bulundurularak; Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenecek iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi
hizmet bedellerinin tespiti, destek olunacak kısmı ve ödenme ÅŸekli.
c) Destekten faydalanabilecek işyerlerinin taşıması gereken şartlar.
ç) Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi hizmeti verecek kuruluÅŸların özellikleri.
(3) Etkinlik ve sürekliliÄŸin saÄŸlanması amacıyla; Bakanlık tarafından SaÄŸlık Bakanlığı,
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve ilgili meslek kuruluşlarıyla iş birliği yapılabilir.
Ä°ÅŸyeri hekimleri ve iÅŸ güvenliÄŸi uzmanları
MADDE 8- (1) Ä°ÅŸyeri hekimi ve iÅŸ güvenliÄŸi uzmanlarının hak ve yetkileri, görevlerini
yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlanamaz. Bu kiÅŸiler, görevlerini mesleÄŸin gerektirdiÄŸi etik
ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde yürütür.
(2) Ä°ÅŸyeri hekimi ve iÅŸ güvenliÄŸi uzmanları; görevlendirildikleri iÅŸyerlerinde iÅŸ saÄŸlığı
ve güvenliÄŸiyle ilgili alınması gereken tedbirleri iÅŸverene yazılı olarak bildirir; bildirilen
hususlardan hayati tehlike arz edenlerin iÅŸveren tarafından yerine getirilmemesi hâlinde,
bu hususu Bakanlığın yetkili birimine bildirir.
(3) Hizmet sunan kuruluÅŸlar ile iÅŸyeri hekimi ve iÅŸ güvenliÄŸi uzmanları, iÅŸ saÄŸlığı ve
güvenliÄŸi hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları iÅŸverene
karşı sorumludur.
(4) Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak ÅŸekilde vücut bütünlüÄŸünün
bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali
tespit edilen iÅŸyeri hekimi veya iÅŸ güvenliÄŸi uzmanının yetki belgesi askıya alınır.
(5) Ä°ÅŸ güvenliÄŸi uzmanlarının görev alabilmeleri için; çok tehlikeli sınıfta yer alan
işyerlerinde (A) sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az (B) sınıfı, az tehlikeli
sınıfta yer alan iÅŸyerlerinde ise en az (C) sınıfı iÅŸ güvenliÄŸi uzmanlığı belgesine sahip
olmaları ÅŸartı aranır. Bakanlık, iÅŸ güvenliÄŸi uzmanlarının ve iÅŸyeri hekimlerinin
görevlendirilmesi konusunda sektörel alanda özel düzenleme yapabilir.
(6) Belirlenen çalışma süresi nedeniyle iÅŸyeri hekimi ve iÅŸ güvenliÄŸi uzmanının tam
süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda; iÅŸveren, iÅŸyeri saÄŸlık ve güvenlik birimi
kurar. Bu durumda, çalışanların tabi olduÄŸu kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla,
22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı Ä°ÅŸ Kanununa göre belirlenen haftalık çalışma süresi
dikkate alınır.
(7) Kamu kurum ve kuruluÅŸlarında ilgili mevzuata göre çalıştırılan iÅŸyeri hekimi veya iÅŸ
güvenliÄŸi uzmanı olma niteliÄŸini haiz personel, gerekli belgeye sahip olmaları ÅŸartıyla asli
görevlerinin yanında, belirlenen çalışma süresine riayet ederek çalışmakta oldukları
kurumda veya ilgili personelin muvafakati ve üst yöneticinin onayı ile diÄŸer kamu kurum
ve kuruluÅŸlarında görevlendirilebilir. Bu ÅŸekilde görevlendirilecek personele, görev yaptığı
her saat için (200) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı tutarında ilave
ödeme, hizmet alan kurum tarafından yapılır. Bu ödemeden damga vergisi hariç herhangi
bir kesinti yapılmaz. Bu durumdaki görevlendirmeye iliÅŸkin ilave ödemelerde, günlük
mesai saatlerine bağlı kalmak kaydıyla, aylık toplam seksen saatten fazla olan
görevlendirmeler dikkate alınmaz.
(8) Kamu saÄŸlık hizmetlerinde tam süreli çalışmaya iliÅŸkin mevzuat hükümleri saklı
kalmak kaydıyla, iÅŸyeri hekimlerinin ve diÄŸer saÄŸlık personelinin iÅŸyeri saÄŸlık ve güvenlik
birimi ile ortak saÄŸlık ve güvenlik birimlerinde görevlendirilmelerinde ve hizmet verilen
iÅŸyerlerinde çalışanlarla sınırlı olmak üzere görevlerini yerine getirmelerinde, diÄŸer
kanunların kısıtlayıcı hükümleri uygulanmaz.
Tehlike sınıfının belirlenmesi
MADDE 9- (1) İşyeri tehlike sınıfları; 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel SaÄŸlık Sigortası Kanununun 83 üncü maddesine göre belirlenen kısa
vadeli sigorta kolları prim tarifesi de dikkate alınarak, Ä°ÅŸ SaÄŸlığı ve GüvenliÄŸi Genel
Müdürünün BaÅŸkanlığında ilgili taraflarca oluÅŸturulan komisyonun görüÅŸleri
doÄŸrultusunda, Bakanlıkça çıkarılacak tebliÄŸ ile tespit edilir.
(2) İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde, o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.
Risk deÄŸerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araÅŸtırma
MADDE 10- (1) Ä°ÅŸveren, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi yönünden risk deÄŸerlendirmesi
yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür. Risk deÄŸerlendirmesi yapılırken aÅŸağıdaki hususlar
dikkate alınır:
a) Belirli risklerden etkilenecek çalışanların durumu.
b) Kullanılacak iÅŸ ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların seçimi.
c) Ä°ÅŸyerinin tertip ve düzeni.
ç) Genç, yaÅŸlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren
gruplar ile kadın çalışanların durumu.
(2) Ä°ÅŸveren, yapılacak risk deÄŸerlendirmesi sonucu alınacak iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi
tedbirleri ile kullanılması gereken koruyucu donanım veya ekipmanı belirler.
(3) Ä°ÅŸyerinde uygulanacak iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi tedbirleri, çalışma ÅŸekilleri ve üretim
yöntemleri; çalışanların saÄŸlık ve güvenlik yönünden korunma düzeyini yükseltecek ve
işyerinin idari yapılanmasının her kademesinde uygulanabilir nitelikte olmalıdır.
(4) Ä°ÅŸveren, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu
ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve
araştırmaların yapılmasını sağlar.
Acil durum planları, yangınla mücadele ve ilk yardım
MADDE 11- (1) Ä°ÅŸveren;
a) Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iÅŸ ekipmanı ile çevre ÅŸartlarını dikkate alarak
meydana gelebilecek acil durumları önceden deÄŸerlendirerek, çalışanları ve çalışma
çevresini etkilemesi mümkün ve muhtemel acil durumları belirler ve bunların olumsuz
etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır.
b) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve
değerlendirmeleri yapar, acil durum planlarını hazırlar.
c) Acil durumlarla mücadele için iÅŸyerinin büyüklüÄŸü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan
iÅŸin niteliÄŸi, çalışan sayısı ile iÅŸyerinde bulunan diÄŸer kiÅŸileri dikkate alarak; önleme,
koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma
sahip ve bu konularda eÄŸitimli yeterli sayıda kiÅŸiyi görevlendirir, araç ve gereçleri
sağlayarak eğitim ve tatbikatları yaptırır ve ekiplerin her zaman hazır bulunmalarını
saÄŸlar.
ç) Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele
konularında, iÅŸyeri dışındaki kuruluÅŸlarla irtibatı saÄŸlayacak gerekli düzenlemeleri yapar.
Tahliye
MADDE 12- (1) Ciddi, yakın ve önlenemeyen tehlikenin meydana gelmesi durumunda
iÅŸveren;
a) Çalışanların iÅŸi bırakarak derhal çalışma yerlerinden ayrılıp güvenli bir yere
gidebilmeleri için, önceden gerekli düzenlemeleri yapar ve çalışanlara gerekli talimatları
verir.
b) Durumun devam etmesi hâlinde, zorunluluk olmadıkça, gerekli donanıma sahip ve
özel olarak görevlendirilenler dışındaki çalışanlardan iÅŸlerine devam etmelerini isteyemez.
(2) Ä°ÅŸveren, çalışanların kendileri veya diÄŸer kiÅŸilerin güvenliÄŸi için ciddi ve yakın bir
tehlike ile karşılaştıkları ve amirine hemen haber veremedikleri durumlarda; istenmeyen
sonuçların önlenmesi için, bilgileri ve mevcut teknik donanımları çerçevesinde müdahale
edebilmelerine imkân saÄŸlar. Böyle bir durumda çalışanlar, ihmal veya dikkatsiz
davranışları olmadıkça yaptıkları müdahaleden dolayı sorumlu tutulamaz.
Çalışmaktan kaçınma hakkı
MADDE 13- (1) Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula,
kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve
gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul acilen toplanarak,
iÅŸveren ise derhâl kararını verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar, çalışana ve
çalışan temsilcisine yazılı olarak bildirilir.
(2) Kurul veya iÅŸverenin çalışanın talebi yönünde karar vermesi hâlinde çalışan,
gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. Çalışanların çalışmaktan
kaçındığı dönemdeki ücreti ile kanunlardan ve iÅŸ sözleÅŸmesinden doÄŸan diÄŸer hakları
saklıdır.
(3) Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduÄŸu durumlarda birinci fıkradaki
usule uymak zorunda olmaksızın iÅŸyerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen
güvenli yere gider. Çalışanların bu hareketlerinden dolayı hakları kısıtlanamaz.
(4) Ä°ÅŸ sözleÅŸmesiyle çalışanlar, talep etmelerine raÄŸmen gerekli tedbirlerin alınmadığı
durumlarda, tabi oldukları kanun hükümlerine göre iÅŸ sözleÅŸmelerini feshedebilir. Toplu
sözleÅŸme veya toplu iÅŸ sözleÅŸmesi ile çalışan kamu personeli, bu maddeye göre
çalışmadığı dönemde fiilen çalışmış sayılır.
(5) Bu Kanunun 25 inci maddesine göre iÅŸyerinde iÅŸin durdurulması hâlinde, bu
madde hükümleri uygulanmaz.
İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimi
MADDE 14- (1) Ä°ÅŸveren;
a) Bütün iÅŸ kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutar, gerekli incelemeleri
yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenler.
b) Ä°ÅŸyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde iÅŸyeri
ya da iÅŸ ekipmanının zarara uÄŸramasına yol açan veya çalışan, iÅŸyeri ya da iÅŸ ekipmanını
zarara uÄŸratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporları düzenler.
(2) Ä°ÅŸveren, aÅŸağıdaki hallerde belirtilen sürede Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimde
bulunur:
a) Ä°ÅŸ kazalarını kazadan sonraki üç iÅŸ günü içinde.
b) Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek
hastalıklarını, öÄŸrendiÄŸi tarihten itibaren üç iÅŸ günü içinde.
(3) Ä°ÅŸyeri hekimi veya saÄŸlık hizmeti sunucuları; meslek hastalığı ön tanısı koydukları
vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen saÄŸlık hizmeti sunucularına
sevk eder.
(4) Sağlık hizmeti sunucuları kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen
saÄŸlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün
içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirir.
(5) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Sağlık Bakanlığının uygun
görüÅŸü alınarak Bakanlıkça belirlenir.
SaÄŸlık gözetimi
MADDE 15- (1) Ä°ÅŸveren;
a) Çalışanların iÅŸyerinde maruz kalacakları saÄŸlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak
saÄŸlık gözetimine tabi tutulmalarını saÄŸlar.
b) AÅŸağıdaki hallerde çalışanların saÄŸlık muayenelerinin yapılmasını saÄŸlamak
zorundadır:
1) Ä°ÅŸe giriÅŸlerinde.
2) Ä°ÅŸ deÄŸiÅŸikliÄŸinde.
3) İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten
uzaklaÅŸmalarından sonra iÅŸe dönüÅŸlerinde talep etmeleri hâlinde.
4) Ä°ÅŸin devamı süresince, çalışanın ve iÅŸin niteliÄŸi ile iÅŸyerinin tehlike sınıfına göre
Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla.
(2) Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan iÅŸyerlerinde çalışacaklar, yapacakları iÅŸe
uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamaz.
(3) Bu Kanun kapsamında alınması gereken saÄŸlık raporları, iÅŸyeri saÄŸlık ve güvenlik
biriminde veya hizmet alınan ortak saÄŸlık ve güvenlik biriminde görevli olan iÅŸyeri
hekiminden alınır. Raporlara itirazlar Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hakem
hastanelere yapılır, verilen kararlar kesindir.
(4) SaÄŸlık gözetiminden doÄŸan maliyet ve bu gözetimden kaynaklı her türlü ek
maliyet iÅŸverence karşılanır, çalışana yansıtılamaz.
(5) SaÄŸlık muayenesi yaptırılan çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından
sağlık bilgileri gizli tutulur.
Çalışanların bilgilendirilmesi
MADDE 16- (1) Ä°ÅŸyerinde iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸinin saÄŸlanması ve sürdürülebilmesi
amacıyla iÅŸveren, çalışanları ve çalışan temsilcilerini iÅŸyerinin özelliklerini de dikkate
alarak aşağıdaki konularda bilgilendirir:
a) Ä°ÅŸyerinde karşılaşılabilecek saÄŸlık ve güvenlik riskleri, koruyucu ve önleyici
tedbirler.
b) Kendileri ile ilgili yasal hak ve sorumluluklar.
c) Ä°lk yardım, olaÄŸan dışı durumlar, afetler ve yangınla mücadele ve tahliye iÅŸleri
konusunda görevlendirilen kiÅŸiler.
(2) Ä°ÅŸveren;
a) 12 nci maddede belirtilen ciddi ve yakın tehlikeye maruz kalan veya kalma riski
olan bütün çalışanları, tehlikeler ile bunlardan doÄŸan risklere karşı alınmış ve alınacak
tedbirler hakkında derhal bilgilendirir.
b) BaÅŸka iÅŸyerlerinden çalışmak üzere kendi iÅŸyerine gelen çalışanların birinci fıkrada
belirtilen bilgileri almalarını saÄŸlamak üzere, söz konusu çalışanların iÅŸverenlerine gerekli
bilgileri verir.
c) Risk deÄŸerlendirmesi, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi ile ilgili koruyucu ve önleyici tedbirler,
ölçüm, analiz, teknik kontrol, kayıtlar, raporlar ve teftiÅŸten elde edilen bilgilere, destek
elemanları ile çalışan temsilcilerinin ulaÅŸmasını saÄŸlar.
Çalışanların eÄŸitimi
MADDE 17- (1) Ä°ÅŸveren, çalışanların iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi eÄŸitimlerini almasını
saÄŸlar. Bu eÄŸitim özellikle; iÅŸe baÅŸlamadan önce, çalışma yeri veya iÅŸ deÄŸiÅŸikliÄŸinde, iÅŸ
ekipmanının deÄŸiÅŸmesi hâlinde veya yeni teknoloji uygulanması hâlinde verilir. EÄŸitimler,
deÄŸiÅŸen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiÄŸinde ve düzenli
aralıklarla tekrarlanır.
(2) Çalışan temsilcileri özel olarak eÄŸitilir.
(3) Mesleki eÄŸitim alma zorunluluÄŸu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan
iÅŸlerde, yapacağı iÅŸle ilgili mesleki eÄŸitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamaz.
(4) Ä°ÅŸ kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana iÅŸe baÅŸlamadan
önce, söz konusu kazanın veya meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve güvenli
çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eÄŸitim verilir. Ayrıca, herhangi bir sebeple altı aydan fazla
süreyle iÅŸten uzak kalanlara, tekrar iÅŸe baÅŸlatılmadan önce bilgi yenileme eÄŸitimi verilir.
(5) Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan iÅŸyerlerinde; yapılacak iÅŸlerde
karşılaşılacak saÄŸlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatları içeren eÄŸitimin
alındığına dair belge olmaksızın, baÅŸka iÅŸyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanlar iÅŸe
başlatılamaz.
(6) Geçici iÅŸ iliÅŸkisi kurulan iÅŸveren, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi risklerine karşı çalışana
gerekli eÄŸitimin verilmesini saÄŸlar.
(7) Bu madde kapsamında verilecek eÄŸitimin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz.
EÄŸitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır. EÄŸitim sürelerinin haftalık çalışma
süresinin üzerinde olması hâlinde, bu süreler fazla sürelerle çalışma veya fazla çalışma
olarak deÄŸerlendirilir.
Çalışanların görüÅŸlerinin alınması ve katılımlarının saÄŸlanması
MADDE 18- (1) Ä°ÅŸveren, görüÅŸ alma ve katılımın saÄŸlanması konusunda, çalışanlara
veya iki ve daha fazla çalışan temsilcisinin bulunduÄŸu iÅŸyerlerinde varsa iÅŸyeri yetkili
sendika temsilcilerine yoksa çalışan temsilcilerine aÅŸağıdaki imkânları saÄŸlar:
a) Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi ile ilgili konularda görüÅŸlerinin alınması, teklif getirme
hakkının tanınması ve bu konulardaki görüÅŸmelerde yer alma ve katılımlarının
sağlanması.
b) Yeni teknolojilerin uygulanması, seçilecek iÅŸ ekipmanı, çalışma ortamı ve ÅŸartlarının
çalışanların saÄŸlık ve güvenliÄŸine etkisi konularında görüÅŸlerinin alınması.
(2) Ä°ÅŸveren, destek elemanları ile çalışan temsilcilerinin aÅŸağıdaki konularda önceden
görüÅŸlerinin alınmasını saÄŸlar:
a) Ä°ÅŸyerinden görevlendirilecek veya iÅŸyeri dışından hizmet alınacak iÅŸyeri hekimi, iÅŸ
güvenliÄŸi uzmanı ve diÄŸer personel ile ilk yardım, yangınla mücadele ve tahliye iÅŸleri için
kiÅŸilerin görevlendirilmesi.
b) Risk deÄŸerlendirmesi yapılarak, alınması gereken koruyucu ve önleyici tedbirlerin
ve kullanılması gereken koruyucu donanım ve ekipmanın belirlenmesi.
c) SaÄŸlık ve güvenlik risklerinin önlenmesi ve koruyucu hizmetlerin yürütülmesi.
ç) Çalışanların bilgilendirilmesi.
d) Çalışanlara verilecek eÄŸitimin planlanması.
(3) Çalışanların veya çalışan temsilcilerinin, iÅŸyerinde iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi için alınan
önlemlerin yetersiz olduÄŸu durumlarda veya teftiÅŸ sırasında, yetkili makama
başvurmalarından dolayı hakları kısıtlanamaz.
Çalışanların yükümlülükleri
MADDE 19- (1) Çalışanlar, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi ile ilgili aldıkları eÄŸitim ve iÅŸverenin
bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları
iÅŸten etkilenen diÄŸer çalışanların saÄŸlık ve güvenliklerini tehlikeye düÅŸürmemekle
yükümlüdür.
(2) Çalışanların, iÅŸveren tarafından verilen eÄŸitim ve talimatlar doÄŸrultusunda
yükümlülükleri ÅŸunlardır:
a) Ä°ÅŸyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diÄŸer
üretim araçlarını kurallara uygun ÅŸekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını
doÄŸru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve deÄŸiÅŸtirmemek.
b) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.
c) Ä°ÅŸyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda saÄŸlık ve güvenlik
yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaÅŸtıklarında ve koruma tedbirlerinde bir
eksiklik gördüklerinde, iÅŸverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek.
ç) TeftiÅŸe yetkili makam tarafından iÅŸyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata
aykırılıkların giderilmesi konusunda, iÅŸveren ve çalışan temsilcisi ile iÅŸ birliÄŸi yapmak.
d) Kendi görev alanında, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸinin saÄŸlanması için iÅŸveren ve çalışan
temsilcisi ile iÅŸ birliÄŸi yapmak.
Çalışan temsilcisi
MADDE 20- (1) Ä°ÅŸveren; iÅŸyerinin deÄŸiÅŸik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını
göz önünde bulundurarak dengeli dağılıma özen göstermek kaydıyla, çalışanlar arasında
yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediÄŸi durumda atama yoluyla, aÅŸağıda belirtilen
sayılarda çalışan temsilcisini görevlendirir:
a) Ä°ki ile elli arasında çalışanı bulunan iÅŸyerlerinde bir.
b) Ellibir ile yüz arasında çalışanı bulunan iÅŸyerlerinde iki.
c) Yüzbir ile beÅŸyüz arasında çalışanı bulunan iÅŸyerlerinde üç.
ç) BeÅŸyüzbir ile bin arasında çalışanı bulunan iÅŸyerlerinde dört.
d) Binbir ile ikibin arasında çalışanı bulunan iÅŸyerlerinde beÅŸ.
e) Ä°kibinbir ve üzeri çalışanı bulunan iÅŸyerlerinde altı.
(2) Birden fazla çalışan temsilcisinin bulunması durumunda baÅŸ temsilci, çalışan
temsilcileri arasında yapılacak seçimle belirlenir.
(3) Çalışan temsilcileri, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan
riskin azaltılması için, iÅŸverene öneride bulunma ve iÅŸverenden gerekli tedbirlerin
alınmasını isteme hakkına sahiptir.
(4) Görevlerini yürütmeleri nedeniyle, çalışan temsilcileri ve destek elemanlarının
hakları kısıtlanamaz ve görevlerini yerine getirebilmeleri için iÅŸveren tarafından gerekli
imkânlar saÄŸlanır.
(5) Ä°ÅŸyerinde yetkili sendika bulunması hâlinde, iÅŸyeri sendika temsilcileri çalışan
temsilcisi olarak da görev yapar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Konsey, Kurul ve Koordinasyon
Ulusal Ä°ÅŸ SaÄŸlığı ve GüvenliÄŸi Konseyi
MADDE 21- (1) Ülke genelinde iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi ile ilgili politika ve stratejilerin
belirlenmesi için tavsiyelerde bulunmak üzere Konsey kurulmuÅŸtur.
(2) Konsey, Bakanlık MüsteÅŸarının baÅŸkanlığında aÅŸağıda belirtilen üyelerden oluÅŸur:
a) Bakanlık Ä°ÅŸ SaÄŸlığı ve GüvenliÄŸi Genel Müdürü, Çalışma Genel Müdürü, Ä°ÅŸ TeftiÅŸ
Kurulu BaÅŸkanı ve Sosyal Güvenlik Kurumu BaÅŸkanlığından bir genel müdür.
b) Bilim, Sanayi ve Teknoloji, Çevre ve Åžehircilik, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Gıda,
Tarım ve Hayvancılık, Kalkınma, Millî EÄŸitim ile SaÄŸlık bakanlıklarından ilgili birer genel
müdür.
c) YükseköÄŸretim Kurulu BaÅŸkanlığından bir yürütme kurulu üyesi, Devlet Personel
Başkanlığından bir başkan yardımcısı.
ç) Ä°ÅŸveren, iÅŸçi ve kamu görevlileri sendikaları üst kuruluÅŸlarının en fazla üyeye sahip
ilk üçünden, Türkiye Odalar ve Borsalar BirliÄŸinden, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları
Konfederasyonundan, Türk Tabipleri BirliÄŸinden, Türk Mühendis ve Mimar Odaları
BirliÄŸinden ve Türkiye Ziraat Odaları BirliÄŸinden konuyla ilgili veya görevli birer yönetim
kurulu üyesi.
d) Ä°htiyaç duyulması hâlinde Ä°ÅŸ SaÄŸlığı ve GüvenliÄŸi Genel Müdürünün teklifi ve
Konseyin kararı ile belirlenen, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi konusunda faaliyet gösteren kurum
veya kuruluÅŸlardan en fazla iki temsilci.
(3) Ä°kinci fıkranın (d) bendi kapsamında belirlenen Konsey üyeleri, iki yıl için seçilir ve
üst üste iki olaÄŸan toplantıya katılmaz ise ilgili kurum veya kuruluÅŸun üyeliÄŸi sona erer.
(4) Konseyin sekretaryası, Ä°ÅŸ SaÄŸlığı ve GüvenliÄŸi Genel MüdürlüÄŸünce yürütülür.
(5) Konsey, toplantıya katılanların salt çoÄŸunluÄŸu ile karar verir. Oyların eÅŸitliÄŸi hâlinde
baÅŸkanın oyu kararı belirler. Çekimser oy kullanılamaz.
(6) Konsey yılda iki defa olaÄŸan toplanır. BaÅŸkanın veya üyelerin üçte birinin teklifi ile
olaÄŸanüstü olarak da toplanabilir.
(7) Konseyin çalışma usul ve esasları Bakanlık tarafından belirlenir.
Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi kurulu
MADDE 22- (1) Elli ve daha fazla çalışanın bulunduÄŸu ve altı aydan fazla süren
sürekli iÅŸlerin yapıldığı iÅŸyerlerinde iÅŸveren, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi ile ilgili çalışmalarda
bulunmak üzere kurul oluÅŸturur. Ä°ÅŸveren, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi mevzuatına uygun kurul
kararlarını uygular.
(2) Altı aydan fazla süren asıl iÅŸveren-alt iÅŸveren iliÅŸkisinin bulunduÄŸu hallerde;
a) Asıl işveren ve alt işveren tarafından ayrı ayrı kurul oluşturulmuş ise, faaliyetlerin
yürütülmesi ve kararların uygulanması konusunda iÅŸ birliÄŸi ve koordinasyon asıl iÅŸverence
sağlanır.
b) Asıl işveren tarafından kurul oluşturulmuş ise, kurul oluşturması gerekmeyen alt
iÅŸveren, koordinasyonu saÄŸlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci atar.
c) İşyerinde kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, alt işverenin oluşturduğu
kurula iÅŸ birliÄŸi ve koordinasyonu saÄŸlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci atar.
ç) Kurul oluÅŸturması gerekmeyen asıl iÅŸveren ve alt iÅŸverenin toplam çalışan sayısı
elliden fazla ise, koordinasyonu asıl işverence yapılmak kaydıyla, asıl işveren ve alt
işveren tarafından birlikte bir kurul oluşturulur.
(3) Aynı çalışma alanında birden fazla iÅŸverenin bulunması ve bu iÅŸverenlerce birden
fazla kurulun oluÅŸturulması hâlinde iÅŸverenler, birbirlerinin çalışmalarını etkileyebilecek
kurul kararları hakkında diğer işverenleri bilgilendirir.
Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸinin koordinasyonu
MADDE 23- (1) Aynı çalışma alanını birden fazla iÅŸverenin paylaÅŸması durumunda
iÅŸverenler; iÅŸ hijyeni ile iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi önlemlerinin uygulanmasında iÅŸ birliÄŸi
yapar, yapılan iÅŸin yapısı göz önüne alınarak mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden
korunulması çalışmalarını koordinasyon içinde yapar, birbirlerini ve çalışan temsilcilerini
bu riskler konusunda bilgilendirir.
(2) Birden fazla iÅŸyerinin bulunduÄŸu iÅŸ merkezleri, iÅŸ hanları, sanayi bölgeleri veya
siteleri gibi yerlerde, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi konusundaki koordinasyon yönetim tarafından
saÄŸlanır. Yönetim, iÅŸyerlerinde iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi yönünden diÄŸer iÅŸyerlerini
etkileyecek tehlikeler hususunda gerekli tedbirleri almaları için iÅŸverenleri uyarır. Bu
uyarılara uymayan işverenleri Bakanlığa bildirir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Teftiş ve İdari Yaptırımlar
TeftiÅŸ, inceleme, araÅŸtırma, müfettiÅŸin yetki, yükümlülük ve sorumluluÄŸu
MADDE 24- (1) Bu Kanun hükümlerinin uygulanmasının izlenmesi ve teftiÅŸi, iÅŸ saÄŸlığı
ve güvenliÄŸi yönünden teftiÅŸ yapmaya yetkili Bakanlık iÅŸ müfettiÅŸlerince yapılır. Bu Kanun
kapsamında yapılacak teftiş ve incelemelerde, 4857 sayılı Kanunun 92, 93, 96, 97 ve 107
nci maddeleri uygulanır.
(2) Bakanlık, iÅŸyerlerinde iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi konularında ölçüm, inceleme ve
araÅŸtırma yapmaya, bu amaçla numune almaya ve eÄŸitim kurumları ile ortak saÄŸlık ve
güvenlik birimlerinde kontrol ve denetim yapmaya yetkilidir. Bu konularda
yetkilendirilenler mümkün olduÄŸu kadar iÅŸi aksatmamak, iÅŸverenin ve iÅŸyerinin meslek
sırları ile gördükleri ve öÄŸrendikleri hususları tamamen gizli tutmakla yükümlüdür. Kontrol
ve denetimin usul ve esasları Bakanlıkça düzenlenir.
(3) Askeri iÅŸyerleriyle yurt güvenliÄŸi için gerekli maddeler üretilen iÅŸyerlerinin denetim
ve teftiÅŸi konusu ve sonuçlarına ait iÅŸlemler, Millî Savunma Bakanlığı ve Bakanlıkça birlikte
hazırlanacak yönetmeliÄŸe göre yürütülür.
İşin durdurulması
MADDE 25- (1) Ä°ÅŸyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve ÅŸekillerinde veya
iÅŸ ekipmanlarında çalışanlar için hayati tehlike oluÅŸturan bir husus tespit edildiÄŸinde; bu
tehlike giderilinceye kadar, hayati tehlikenin niteliÄŸi ve bu tehlikeden doÄŸabilecek riskin
etkileyebileceÄŸi alan ile çalışanlar dikkate alınarak, iÅŸyerinin bir bölümünde veya
tamamında iÅŸ durdurulur. Ayrıca çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı iÅŸleri
ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan iÅŸlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel kazaların
olabileceği işyerlerinde, risk değerlendirmesi yapılmamış olması durumunda iş durdurulur.
(2) Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi bakımından teftiÅŸe yetkili üç iÅŸ müfettiÅŸinden oluÅŸan heyet,
iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi bakımından teftiÅŸe yetkili iÅŸ müfettiÅŸinin tespiti üzerine gerekli
incelemeleri yaparak, tespit tarihinden itibaren iki gün içerisinde iÅŸin durdurulmasına
karar verebilir. Ancak tespit edilen hususun acil müdahaleyi gerektirmesi hâlinde; tespiti
yapan iÅŸ müfettiÅŸi, heyet tarafından karar alınıncaya kadar geçerli olmak kaydıyla iÅŸi
durdurur.
(3) Ä°ÅŸin durdurulması kararı, ilgili mülki idare amirine ve iÅŸyeri dosyasının bulunduÄŸu
Çalışma ve Ä°ÅŸ Kurumu il müdürlüÄŸüne bir gün içinde gönderilir. Ä°ÅŸin durdurulması kararı,
mülki idare amiri tarafından yirmidört saat içinde yerine getirilir. Ancak, tespit edilen
hususun acil müdahaleyi gerektirmesi nedeniyle verilen iÅŸin durdurulması kararı, mülki
idare amiri tarafından aynı gün yerine getirilir.
(4) Ä°ÅŸveren, yerine getirildiÄŸi tarihten itibaren altı iÅŸ günü içinde, yetkili iÅŸ
mahkemesinde işin durdurulması kararına itiraz edebilir. İtiraz, işin durdurulması
kararının uygulanmasını etkilemez. Mahkeme itirazı öncelikle görüÅŸür ve altı iÅŸ günü
içinde karara baÄŸlar. Mahkeme kararı kesindir.
(5) İşverenin işin durdurulmasını gerektiren hususların giderildiğini Bakanlığa yazılı
olarak bildirmesi hâlinde, en geç yedi gün içinde iÅŸyerinde inceleme yapılarak iÅŸverenin
talebi sonuçlandırılır.
(6) Ä°ÅŸveren, iÅŸin durdurulması sebebiyle iÅŸsiz kalan çalışanlara ücretlerini ödemekle
veya ücretlerinde bir düÅŸüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına göre baÅŸka bir iÅŸ
vermekle yükümlüdür.
İdari para cezaları ve uygulanması
MADDE 26- (1) Bu Kanunun;
a) 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen yükümlülükleri
yerine getirmeyen iÅŸverene her bir yükümlülük için ayrı ayrı ikibin Türk Lirası,
b) 6 ncı maddesinin birinci fıkrası gereÄŸince belirlenen nitelikte iÅŸ güvenliÄŸi uzmanı
veya iÅŸyeri hekimi görevlendirmeyen iÅŸverene görevlendirmediÄŸi her bir kiÅŸi için beÅŸbin
Türk Lirası, aykırılığın devam ettiÄŸi her ay için aynı miktar, diÄŸer saÄŸlık personeli
görevlendirmeyen iÅŸverene ikibinbeÅŸyüz Türk Lirası, aykırılığın devam ettiÄŸi her ay için
aynı miktar, aynı fıkranın (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen yükümlülükleri yerine
getirmeyen iÅŸverene her bir ihlal için ayrı ayrı binbeÅŸyüz Türk Lirası, (ç) bendine aykırı
hareket eden iÅŸverene yerine getirilmeyen her bir tedbir için ayrı ayrı bin Türk Lirası,
c) 8 inci maddesinin birinci ve altıncı fıkralarına aykırı hareket eden işverene her bir
ihlal için ayrı ayrı binbeÅŸyüz Türk Lirası,
ç) 10 uncu maddesinin birinci fıkrasına göre risk deÄŸerlendirmesi yapmayan veya
yaptırmayan iÅŸverene üçbin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiÄŸi her ay için dörtbinbeÅŸyüz
Türk Lirası, dördüncü fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen iÅŸverene
binbeÅŸyüz Türk Lirası,
d) 11 ve 12 nci maddeleri hükümlerine aykırı hareket eden iÅŸverene, uyulmayan her
bir yükümlülük için bin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiÄŸi her ay için aynı miktar,
e) 14 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen
iÅŸverene her bir yükümlülük için ayrı ayrı binbeÅŸyüz Türk Lirası, ikinci fıkrasında belirtilen
yükümlülükleri yerine getirmeyen iÅŸverene ikibin Türk Lirası, dördüncü fıkrasında
belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen saÄŸlık hizmeti sunucuları veya yetkilendirilen
saÄŸlık hizmeti sunucularına ikibin Türk Lirası,
f) 15 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen yükümlülükleri yerine
getirmeyen iÅŸverene, saÄŸlık gözetimine tabi tutulmayan veya saÄŸlık raporu alınmayan her
çalışan için bin Türk Lirası,
g) 16 ncı maddesinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen iÅŸverene,
bilgilendirilmeyen her bir çalışan için bin Türk Lirası,
ÄŸ) 17 nci maddesinin bir ila yedinci fıkralarında belirtilen yükümlülükleri yerine
getirmeyen iÅŸverene her bir çalışan için bin Türk Lirası,
h) 18 inci maddesinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen iÅŸverene, her bir
aykırılık için ayrı ayrı bin Türk Lirası,
ı) 20 nci maddesinin birinci ve dördüncü fıkralarında belirtilen yükümlülükleri yerine
getirmeyen iÅŸverene bin Türk Lirası, üçüncü fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine
getirmeyen iÅŸverene binbeÅŸyüz Türk Lirası,
i) 22 nci maddesinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen iÅŸverene her bir
aykırılık için ayrı ayrı ikibin Türk Lirası,
j) 23 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen bildirim yükümlülüklerini yerine
getirmeyen yönetimlere beÅŸbin Türk Lirası,
k) 24 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi ile ilgili
konularda ölçüm, inceleme ve araÅŸtırma yapılmasına, numune alınmasına veya eÄŸitim
kurumları ile ortak saÄŸlık ve güvenlik birimlerinin kontrol ve denetiminin yapılmasına
engel olan iÅŸverene beÅŸbin Türk Lirası,
1) 25 inci maddesinde belirtilen yükümlülüklere göre iÅŸyerinin bir bölümünde veya
tamamında verilen durdurma kararına uymayarak durdurulan iÅŸi yönetmelikte belirtilen
ÅŸartları yerine getirmeden devam ettiren iÅŸverene fiil baÅŸka bir suç oluÅŸtursa dahi onbin
Türk Lirası, altıncı fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen iÅŸverene ihlale
uÄŸrayan her bir çalışan için bin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiÄŸi her ay için aynı miktar,
m) 29 uncu maddesinde belirtilen; büyük kaza önleme politika belgesi hazırlamayan
iÅŸverene ellibin Türk Lirası, güvenlik raporunu hazırlayıp Bakanlığın deÄŸerlendirmesine
sunmadan iÅŸyerini faaliyete geçiren, iÅŸletilmesine Bakanlıkça izin verilmeyen iÅŸyerini açan
veya durdurulan iÅŸyerinde faaliyete devam eden iÅŸverene seksenbin Türk Lirası,
n) 30 uncu maddesinde öngörülen yönetmeliklerde belirtilen yükümlülükleri yerine
getirmeyen iÅŸverene, uyulmayan her hüküm için tespit edildiÄŸi tarihten itibaren aylık
olarak bin Türk Lirası,
idari para cezası verilir.
(2) Bu Kanunda belirtilen idari para cezaları gerekçesi belirtilmek suretiyle Çalışma ve
Ä°ÅŸ Kurumu il müdürünce verilir. Verilen idari para cezaları tebliÄŸinden itibaren otuz gün
içinde ödenir. Ä°dari para cezaları tüzel kiÅŸiliÄŸi bulunmayan kamu kurum ve kuruluÅŸları
adına da düzenlenebilir.
Hüküm bulunmayan haller ve muafiyet
MADDE 27- (1) Çalışanların tabi oldukları kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bu
Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 4857 sayılı Kanunun bu Kanuna aykırı olmayan
hükümleri uygulanır.
(2) Bu Kanuna göre düzenlenen kağıtlar damga vergisinden, iÅŸlemler harçtan
müstesnadır.
(3) Bakanlık, bu Kanuna göre yapılacak iÅŸ ve iÅŸlemlere ait her türlü belge veya bilgiyi,
elektronik ve benzeri ortamlar üzerinden isteyebilir, arÅŸivleyebilir, bu ortamlar üzerinden
onay, yetki, bilgi ve belge verebilir.
BEŞİNCÄ° BÖLÜM
ÇeÅŸitli ve Geçici Hükümler
Bağımlılık yapan maddeleri kullanma yasağı
MADDE 28- (1) İşyerine, sarhoş veya uyuşturucu madde almış olarak gelmek ve
iÅŸyerinde alkollü içki veya uyuÅŸturucu madde kullanmak yasaktır.
(2) İşveren; işyeri eklentilerinden sayılan kısımlarda, ne gibi hallerde, hangi zamanda
ve hangi ÅŸartlarla alkollü içki içilebileceÄŸini belirleme yetkisine sahiptir.
(3) AÅŸağıdaki çalışanlar için alkollü içki kullanma yasağı uygulanmaz:
a) Alkollü içki yapılan iÅŸyerlerinde çalışan ve iÅŸin gereÄŸi olarak üretileni denetlemekle
görevlendirilenler.
b) Kapalı kaplarda veya açık olarak alkollü içki satılan veya içilen iÅŸyerlerinde iÅŸin
gereÄŸi alkollü içki içmek zorunda olanlar.
c) Ä°ÅŸinin niteliÄŸi gereÄŸi müÅŸterilerle birlikte alkollü içki içmek zorunda olanlar.
Güvenlik raporu veya büyük kaza önleme politika belgesi
MADDE 29- (1) Ä°ÅŸletmeye baÅŸlanmadan önce, büyük endüstriyel kaza oluÅŸabilecek
iÅŸyerleri için, iÅŸyerlerinin büyüklüÄŸüne göre büyük kaza önleme politika belgesi veya
güvenlik raporu iÅŸveren tarafından hazırlanır.
(2) Güvenlik raporu hazırlama yükümlülüÄŸü bulunan iÅŸveren, hazırladıkları güvenlik
raporlarının içerik ve yeterlilikleri Bakanlıkça incelenmesini müteakip iÅŸyerlerini iÅŸletmeye
açabilir.
Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi ile ilgili çeÅŸitli yönetmelikler
MADDE 30- (1) AÅŸağıdaki konular ile bunlara iliÅŸkin usul ve esaslar Bakanlıkça
çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir:
a) Ä°lgili bakanlıkların görüÅŸü alınarak, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸinin saÄŸlanması,
sürdürülmesi ve mevcut durumun iyileÅŸtirilmesi amacıyla; iÅŸyeri bina ve eklentileri, iÅŸ
ekipmanı, iÅŸin her safhasında kullanılan ve ortaya çıkan maddeler, çalışma ortam ve
ÅŸartları, özel risk taşıyan iÅŸ ekipmanı ve iÅŸler ile iÅŸyerleri, özel politika gerektiren grupların
çalıştırılması, iÅŸin özelliÄŸine göre gece çalışmaları ve postalar hâlinde çalışmalar, saÄŸlık
kuralları bakımından daha az çalışılması gereken iÅŸler, gebe ve emziren kadınların çalışma
ÅŸartları, emzirme odaları ve çocuk bakım yurtlarının kurulması veya dışarıdan hizmet
alınması ve benzeri özel düzenleme gerektirebilecek konular ve bunlara baÄŸlı bildirim ve
izinler ile bu Kanunun uygulanmasına yönelik diÄŸer hususlar.
b) Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi hizmetleri ile ilgili olarak;
1) Çalışan sayısı ve tehlike sınıfı göz önünde bulundurularak hangi iÅŸyerlerinde iÅŸyeri
saÄŸlık ve güvenlik biriminin kurulacağı, bu birimlerin fiziki ÅŸartları ile birimlerde
bulundurulacak donanım.
2) Ä°ÅŸyeri saÄŸlık ve güvenlik birimi ile ortak saÄŸlık ve güvenlik biriminde görev alacak
iÅŸyeri hekimi, iÅŸ güvenliÄŸi uzmanı ve diÄŸer saÄŸlık personelinin nitelikleri, iÅŸe alınmaları,
görevlendirilmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları, görevlerini nasıl yürütecekleri,
iÅŸyerinde çalışan sayısı ve iÅŸyerinin yer aldığı tehlike sınıfı göz önünde bulundurularak
asgari çalışma süreleri, iÅŸyerlerindeki tehlikeli hususları nasıl bildirecekleri, sahip oldukları
belgelere göre hangi iÅŸyerlerinde görev alabilecekleri.
3) Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi hizmeti sunacak kiÅŸi, kurum ve kuruluÅŸların; görev, yetki ve
yükümlülükleri, belgelendirilmeleri ve yetkilendirilmeleri ile sunulacak hizmetler
kapsamında yer alan saÄŸlık gözetimi ve saÄŸlık raporları, kuruluÅŸların fiziki ÅŸartları ile
kuruluşlarda bulundurulacak personel ve donanım.
4) Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi hizmeti sunan kiÅŸi, kurum ve kuruluÅŸlardan iÅŸyeri tehlike
sınıfı ve çalışan sayısına göre; hangi ÅŸartlarda hizmet alınacağı, görevlendirilecek veya
istihdam edilecek kiÅŸilerin sayısı, iÅŸyerinde verilecek hizmet süresi ve belirlenen görevleri
hangi hallerde iÅŸverenin kendisinin üstlenebileceÄŸi.
5) Ä°ÅŸyeri hekimi, iÅŸ güvenliÄŸi uzmanı ve diÄŸer saÄŸlık personelinin eÄŸitimleri ve
belgelendirilmeleri, unvanlarına göre kimlerin hangi sınıf belge alabilecekleri, iÅŸyeri
hekimi, iÅŸ güvenliÄŸi uzmanı ve diÄŸer saÄŸlık personeli eÄŸitimi verecek kurumların
belgelendirilmeleri, yetkilendirilmeleri ile eÄŸitim programlarının ve bu programlarda görev
alacak eÄŸiticilerin niteliklerinin belirlenmesi ve belgelendirilmeleri, eÄŸitimlerin sonunda
yapılacak sınavlar ve düzenlenecek belgeler.
c) Risk deÄŸerlendirmesi ile ilgili olarak; risk deÄŸerlendirmesinin hangi iÅŸyerlerinde ne
şekilde yapılacağı, değerlendirme yapacak kişi ve kuruluşların niteliklerinin belirlenmesi,
gerekli izinlerin verilmesi ve izinlerin iptal edilmesi.
ç) SaÄŸlık Bakanlığının görüÅŸü alınarak, iÅŸverenlerin iÅŸyerlerinde bu Kanun kapsamında
yapmakla yükümlü oldukları kiÅŸisel maruziyete ve çalışma ortamına yönelik gerekli
kontrol, inceleme ve araÅŸtırmalar ile fiziksel, kimyasal ve biyolojik etmenlerle ilgili ölçüm
ve laboratuvar analizlerinin usul ve esasları ile bu ölçüm ve analizleri yapacak kiÅŸi ve
kuruluşların niteliklerinin belirlenmesi, gerekli yetkilerin verilmesi ve verilen yetkilerin
iptali ile yetkilendirme ve belgelendirme bedelleri.
d) Yapılan iÅŸin niteliÄŸi, çalışan sayısı, iÅŸyerinin büyüklüÄŸü, kullanılan, depolanan ve
üretilen maddeler, iÅŸ ekipmanı ve iÅŸyerinin konumu gibi hususlar dikkate alınarak acil
durum planlarının hazırlanması, önleme, koruma, tahliye, ilk yardım ve benzeri konular
ile bu konularda görevlendirilecek kiÅŸiler.
e) Çalışanlara ve temsilcilerine verilecek eÄŸitimler, bu eÄŸitimlerin belgelendirilmesi, iÅŸ
saÄŸlığı ve güvenliÄŸi eÄŸitimi verecek kiÅŸi ve kuruluÅŸlarda aranacak nitelikler ile mesleki
eÄŸitim alma zorunluluÄŸu bulunan iÅŸler.
f) Kurulun oluÅŸumu, görev ve yetkileri, çalışma usul ve esasları, birden çok kurul
bulunması hâlinde bu kurullar arasındaki koordinasyon ve iÅŸ birliÄŸi.
g) Ä°çiÅŸleri Bakanlığı ile müÅŸtereken, iÅŸyerlerinde iÅŸin durdurulması, hangi iÅŸlerde risk
değerlendirmesi yapılmamış olması durumunda işin durdurulacağı, durdurma sebeplerini
gidermek için mühürlerin geçici olarak kaldırılması, yeniden çalışmaya izin verilme
ÅŸartları, acil hallerde iÅŸin durdurulmasına karar verilinceye kadar geçecek sürede alınacak
tedbirlerin uygulanması.
ÄŸ) Çevre ve Åžehircilik Bakanlığı ile müÅŸtereken, büyük endüstriyel kazaların önlenmesi
ve etkilerinin azaltılması için alınacak tedbirler, büyük endüstriyel kaza oluÅŸabilecek
iÅŸyerlerinin belirlenmesi ve sınıflandırılması, büyük kaza önleme politika belgesi veya
güvenlik raporunun hazırlanması ve uygulanması, güvenlik raporunun olmaması,
incelenmek üzere Bakanlığa gönderilmemesi veya Bakanlıkça yetersiz bulunması
durumunda işin durdurulması ve işin devamına izin verilmesi.
(2) Birinci fıkranın (b) bendine göre iÅŸyeri hekimi ve diÄŸer saÄŸlık personeline dair
çıkarılan yönetmelikte yer alan iÅŸyeri hekimi ve diÄŸer saÄŸlık personelinin eÄŸitim
programları, çalışma süreleri, görev ve yetkilerine iliÅŸkin hususlarda SaÄŸlık Bakanlığının
uygun görüÅŸü alınır.
Belgelendirme, ihtar ve iptaller
MADDE 31- (1) Ä°ÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi hizmeti sunan, ölçüm ve analizleri yapan kiÅŸi,
kurum, kuruluşlar ve eğitim kurumları ile ilgili olarak yetkilendirme ve belgelendirme
bedelleri, bu kiÅŸi ve kurumlara getirilen kuralların ihlali hâlinde hafif, orta ve ağır ihtar
olarak kayda alınması ile yetki belgelerinin geçerliliÄŸinin doÄŸrudan veya ihtar puanları
esas alınarak askıya alınması ve iptaline dair usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
DeÄŸiÅŸtirilen hükümler
MADDE 32- 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun;
a) 7 nci maddesinin birinci fıkrasının son cümlesi aÅŸağıdaki ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir.
“Geçici iÅŸ iliÅŸkisi kurulan iÅŸveren iÅŸçiye talimat verme hakkına sahiptir.”
b) 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinin (d) alt bendinde yer alan
“veya 84 üncü maddeye aykırı hareket etmesi” ibaresi “, iÅŸyerine sarhoÅŸ yahut
uyuÅŸturucu madde almış olarak gelmesi ya da iÅŸyerinde bu maddeleri kullanması”
ÅŸeklinde deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir.
c) 71 inci maddesinin üçüncü fıkrasında geçen “hafif iÅŸler” ibaresinden sonra gelmek
üzere “, onaltı yaşını doldurmuÅŸ fakat onsekiz yaşını bitirmemiÅŸ genç iÅŸçilerin hangi çeÅŸit
iÅŸlerde çalıştırılabilecekleri” ibaresi eklenmiÅŸtir.
MADDE 33- 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun
Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvelin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına ait
bölümünde yer alan “BaÅŸ Ä°ÅŸ MüfettiÅŸi” unvanlı kadrolar “Ä°ÅŸ BaÅŸmüfettiÅŸi” olarak
deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir.
MADDE 34- Ekli (I), (II) ve (III) sayılı listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek 190
sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvelin Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığına ait bölümüne eklenmiÅŸ, ekli (IV) sayılı listede yer alan kadrolar iptal edilerek
190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvelin Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığına ait bölümünden çıkarılmıştır.
MADDE 35- 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli (II) sayılı
cetvelin “4. BaÅŸbakanlık ve Bakanlıklarda” bölümünde yer alan “Ä°ÅŸçi SaÄŸlığı ve Ä°ÅŸ
GüvenliÄŸi Ens. Müd.” ibaresi “Ä°ÅŸ SaÄŸlığı ve GüvenliÄŸi Enstitü Müdürü” olarak
deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir.
MADDE 36- 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının
TeÅŸkilat ve Görevleri Hakkında Kanuna aÅŸağıdaki ek madde eklenmiÅŸtir.
“Yayın zorunluluÄŸu
EK MADDE 2- Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın
yapan özel televizyon kuruluÅŸları ve radyolar; ayda en az altmış dakika iÅŸ saÄŸlığı ve
güvenliÄŸi, çalışma hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal güvenlik, iÅŸçi ve iÅŸveren
ilişkileri konularında uyarıcı ve eğitici mahiyette yayınlar yapmak zorundadır. Bu yayınlar,
asgari otuz dakikası 17:00-22:00 saatleri arasında olmak üzere, 08:00-22:00 saatleri
arasında yapılır ve yayınların kopyaları her ay düzenli olarak Radyo ve Televizyon Üst
Kuruluna teslim edilir. Bu saatler dışında yapılan yayınlar, aylık altmış dakikalık süreye
dahil edilmez. Bu programlar, Bakanlık ve bağlı ve ilgili kuruluşları, Radyo ve Televizyon
Üst Kurulu ile ilgili diÄŸer kamu kurum ve kuruluÅŸları ile bilimsel kuruluÅŸlar, kamu kurumu
niteliğinde meslek kuruluşları veya sivil toplum kuruluşları tarafından hazırlanır veya
hazırlatılır. Hazırlanan programların, Bakanlığın olumlu görüÅŸü alındıktan sonra Radyo ve
Televizyon Üst Kurulu tarafından radyo ve televizyonlarda yayınlanması saÄŸlanır.
Bu madde kapsamında yapılan yayınlar için herhangi bir bedel ödenmez. Bu yayınların
ve sürelerinin denetimi Radyo ve Televizyon Üst Kurulunca yapılır.”
Yürürlükten kaldırılan hükümler
MADDE 37- 4857 sayılı Kanunun aÅŸağıdaki hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır:
a) 2 nci maddesinin dördüncü fıkrası.
b) 63 üncü maddesinin dördüncü fıkrası.
c) 69 uncu maddesinin dördüncü, beÅŸinci ve altıncı fıkraları.
ç) 77, 78, 79, 80, 81, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 95, 105 ve geçici 2 nci maddeler.
(2) 4857 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan “Ä°ÅŸ
saÄŸlığı ve güvenliÄŸi hükümleri saklı kalmak üzere” ifadesi ile 98 inci maddesinin birinci
fıkrasında yer alan “85 inci madde kapsamındaki iÅŸyerlerinde ise çalıştırılan her iÅŸçi için
bin Yeni Türk Lirası,” ifadesi metinden çıkartılmıştır.
Atıflar
GEÇÄ°CÄ° MADDE 1- (1) DiÄŸer mevzuatta iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi ile ilgili olarak 4857
sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır.
Mevcut yönetmelikler
GEÇÄ°CÄ° MADDE 2- (l) 4857 sayılı Kanunun 77 nci, 78 inci, 79 uncu, 80 inci, 81 inci
ve 88 inci maddelerine göre yürürlüÄŸe konulan yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan
hükümleri, bu Kanunda öngörülen yönetmelikler yürürlüÄŸe girinceye kadar uygulanmaya
devam olunur.
Sağlık raporları
GEÇÄ°CÄ° MADDE 3- (l) Çalışanlar için, 4857 sayılı Kanun ve diÄŸer mevzuat gereÄŸi
daha önce alınmış bulunan periyodik saÄŸlık raporları süresi bitinceye kadar geçerlidir.
Ä°ÅŸ güvenliÄŸi uzmanı görevlendirme yükümlülüÄŸü
GEÇÄ°CÄ° MADDE 4- (1) Bu Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen çok tehlikeli sınıfta
yer alan iÅŸyerlerinde (A) sınıfı belgeye sahip iÅŸ güvenliÄŸi uzmanı görevlendirme
yükümlülüÄŸü, bu iÅŸyerlerinde Kanunun yürürlüÄŸe girdiÄŸi tarihten itibaren dört yıl süreyle
(B) sınıfı belgeye sahip iÅŸ güvenliÄŸi uzmanı görevlendirilmesi; tehlikeli sınıfta yer alan
iÅŸyerlerinde ise (B) sınıfı belgeye sahip iÅŸ güvenliÄŸi uzmanı görevlendirme yükümlülüÄŸü,
bu iÅŸyerlerinde Kanunun yürürlüÄŸe girdiÄŸi tarihten itibaren üç yıl süreyle (C) sınıfı belgeye
sahip iÅŸ güvenliÄŸi uzmanı görevlendirilmesi kaydıyla yerine getirilmiÅŸ sayılır.
Mevcut sertifika ve belgeler ile ihtar puanları
GEÇÄ°CÄ° MADDE 5- (1) Bu Kanunun yayımı tarihinden önce Bakanlıkça verilen iÅŸyeri
hekimliÄŸi, iÅŸ güvenliÄŸi uzmanlığı ve iÅŸyeri hemÅŸiresi sertifikası veya belgesi ile Türk
Tabipleri Birliği tarafından verilen işyeri hekimliği sertifikası sahiplerinden belgeleri
geçersiz sayılanlar, mevcut belge veya sertifikalarını bu Kanunun yayımından itibaren bir
yıl içinde Bakanlıkça düzenlenecek belge ile deÄŸiÅŸtirmeleri ÅŸartıyla bu Kanunla verilen
bütün hak ve yetkileri kullanabilirler. Aynı tarihten önce eÄŸitim kurumlarınca verilen iÅŸyeri
hekimliÄŸi ve iÅŸ güvenliÄŸi uzmanlığı eÄŸitimlerini tamamlayanlardan eÄŸitimleri geçersiz
sayılanlar ilgili mevzuata göre sınava girmeye hak kazanırlar. Hak sahipliÄŸinin tespitinde
Bakanlık kayıtları esas alınır.
(2) Bu Kanunun yayımı tarihinden önce haklarında kesinleÅŸmiÅŸ yargı kararı
bulunmayan eÄŸitim kurumu ve ortak saÄŸlık ve güvenlik birimlerine uygulanan ihtar
puanları, kayıtlarda yer alan haliyle yeni yapılacak düzenlemeye aktarılır.
Ä°ÅŸyeri hekimliÄŸi yapan kurum tabiplerine yapılan ücret ödemeleri
GEÇÄ°CÄ° MADDE 6- (1) Kamu kurum ve kuruluÅŸları ile mahalli idarelerde
gerçekleÅŸtirilmiÅŸ olan iÅŸyeri hekimliÄŸi ücreti ödemeleri nedeniyle kamu görevlileri
hakkında idari veya mali yargılama ve takibat yapılamaz, başlatılanlar işlemden kaldırılır,
bu ödemeler geriye tahsil ve tazmin konusu edilemez.
GEÇÄ°CÄ° MADDE 7- (1) Bu Kanunun yayımı tarihinde BaÅŸ Ä°ÅŸ MüfettiÅŸi kadrolarında
bulunanlar, hiçbir iÅŸleme gerek kalmaksızın Ä°ÅŸ BaÅŸmüfettiÅŸi kadrolarına atanmış sayılır.
GEÇÄ°CÄ° MADDE 8- (1) Bu Kanunun yayımlandığı tarihte Ä°ÅŸ SaÄŸlığı ve GüvenliÄŸi
Merkez MüdürlüÄŸünde Ä°ÅŸçi SaÄŸlığı ve Ä°ÅŸ GüvenliÄŸi Enstitü Müdürü ile Ä°ÅŸçi SaÄŸlığı ve Ä°ÅŸ
GüvenliÄŸi Enstitü Müdür Yardımcısı unvanlı kadrolarda bulunanların görevleri, bu Kanunun
yayımlandığı tarihte sona erer ve bunlar en geç bir ay içinde derece ve kademelerine
uygun diğer kadrolara atanır. Bunlar, yeni bir kadroya atanıncaya kadar, eski kadrolarına
ait aylık, ek gösterge ve her türlü zam ve tazminatlar ile diÄŸer mali haklarını almaya
devam eder. Söz konusu personelin atandıkları tarih itibarıyla eski kadrolarına iliÅŸkin
olarak en son ayda aldıkları aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları, ek ödeme
ve benzeri
adlarla yapılan her türlü ödemelerin (ilgili mevzuatı uyarınca fiili çalışmaya baÄŸlı fazla
mesai ücreti ve ek ders ücreti hariç) toplam net tutarının (bu tutar sabit bir deÄŸer olarak
esas alınır); yeni atandıkları kadrolara iliÅŸkin olarak yapılan aylık, ek gösterge, her türlü
zam ve tazminatları, ek ödeme ve benzeri adlarla yapılan her türlü ödemelerin (ilgili
mevzuatı uyarınca fiili çalışmaya baÄŸlı fazla mesai ücreti ve ek ders ücreti hariç) toplam
net tutarından fazla olması hâlinde aradaki fark tutarı, herhangi bir vergi ve kesintiye tabi
tutulmaksızın fark kapanıncaya kadar ayrıca tazminat olarak ödenir. Atandıkları kadro
unvanlarında isteğe bağlı olarak herhangi bir değişiklik olanlarla kendi istekleriyle başka
kurumlara atananlara fark tazminatı ödenmesine son verilir.
(2) Bu Kanuna ekli listelerde ihdas edilen kadrolardan boş bulunan 20 İş Sağlığı ve
GüvenliÄŸi Uzmanı, 100 Ä°ÅŸ SaÄŸlığı ve GüvenliÄŸi Uzman Yardımcısı, 40 Memur, 40 Veri
Hazırlama ve Kontrol Ä°ÅŸletmeni ve 10 Mühendis kadrosuna, 21/12/2011 tarihli ve 6260
sayılı 2012 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanundaki sınırlamalara tabi olmadan 2012 yılı
içinde atama yapılabilir.
Yürürlük
MADDE 38- (1) Bu Kanunun;
a) 6, 7 ve 8 inci maddeler;
1) Kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan iÅŸyerleri
için yayımı tarihinden itibaren iki yıl sonra,
2) 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan iÅŸyerleri için yayımı
tarihinden itibaren bir yıl sonra,
3) DiÄŸer iÅŸyerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra,
b) 9, 31, 33, 34, 35, 36 ve 38 inci maddeleri ile geçici 4, geçici 5, geçici 6, geçici 7 ve
geçici 8 inci maddeleri yayımı tarihinde,
c) Diğer maddeleri yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra,
yürürlüÄŸe girer.
Yürütme
MADDE 39- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.